شماره نظریه :
7/1403/476 |
شماره پرونده :
1403-32-476ک |
تاریخ نظریه :
1403/08/14 |
قانون
استعلام
همانگونه که مستحضريد از تاريخ ابلاغ قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت مصوب 1400 نحوه صدور مجوز سقط قانوني منوط به تشکيل کميسيون ويژه سقط با حضور قاضي کميسيون است. اين موضوع سبب ضرورت تغيير در رويکرد به پروندههايي ميشود که مربوط به قصور کادر درمان بوده و در آن خطاي تشخيصي - آزمايشگاهي احتمالي باعث تولد نوزاد با ناهنجاري ساختاري يا ژنتيکي شده است.
اين سازمان در نظر دارد در فرض احراز خطاي تشخيصي – آزمايشگاهي، موضوع امکان صدور مجوز سقط قانوني براي ناهنجاري ساختاري يا ژنتيکي نوزاد را از کميسيون ويژه سقط مرکز استان استعلام و در صورتي که قاضي کميسيون مشکل نوزاد را از مصاديق حرج بداند، نتيجه نهايي را براي اتخاذ تصميم مرجع قضايي در دعواي مطالبه هزينه درمان از مرتکب خطا ارسال کند.
بنا به مراتب پيشگفته، خواهشمند است اعلام فرماييد آيا در دعواي مطالبه خسارت ناشي از خطاي تشخيصي – آزمايشگاهي منتهي به تولد نوزاد با ناهنجاري ساختاري يا ژنتيکي، ميتوان احراز حرج را به قاضي کميسيون موضوع ماده 56 قانون صدرالذکر ارجاع داد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
در فرض سؤال که در نتيجه خطاي تشخيصي - آزمايشگاهي، ناهنجاري ساختاري يا ژنتيکي جنين تشخيص داده نشده و به تولد طفلي با ناهنجاريهاي مذکور منجر شده است و اولياي طفل به سبب تقصير در تشخيص، مطالبه خسارت کردهاند؛
اولاً، صلاحيت پيشبيني شده براي کميسيون موضوع ماده 56 قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت مصوب 1400، ناظر بر اتخاذ تصميم در خصوص جواز يا عدم جواز سقط قانوني است و اين کميسيون براي اتخاذ تصميم راجع به موارد پس از تولد و از جمله فرض سؤال، فاقد صلاحيت است.
ثانياً، در پروندههاي مطالبه خسارت موضوع فرض سؤال، قاضي رسيدگيکننده نظر کميسيونهاي پزشکي قانوني را به عنوان نظر کارشناسي اخذ ميکند و با توجه به ماده 257 قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 1379، محدوده اظهار نظر کارشناس (در فرض سؤال پزشکي قانوني) توسط قاضي رسيدگيکننده تعيين ميشود و کارشناس نيز موظف است در همان محدوده اظهار نظر کند.
ثالثاً، اينکه قانونگذار به موجب ماده واحده قانون راجع به سقط درماني مصوب 1384 و همچنين ماده 56 قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت مصوب 1400 حسب مورد وجود حرج براي مادر و فقدان امکان جبران و جايگزيني براي حرج مادر را براي صدور چنين مجوزي ضروري دانسته است، موجب نميشود در پروندههاي مربوط به مطالبه خسارت ناشي از خطاي تشخيصي - آزمايشگاهي در تشخيص ناهنجاري ساختاري يا ژنتيکي جنين، تشخيص وجود حرج براي مادر به قاضي عضو کميسيون موضوع ماده 56 قانون اخيرالذکر ارجاع و محول شود.
رابعاً، در فرض سؤال دادگاه رسيدگيکننده به دعواي جبران خسارت، در مقام ارزيابي حرج مادر به ترتيب مذکور در استعلام نيست؛ بلکه از آنجا که خطاي تشخيصي - آزمايشگاهي (تقصير) در تشخيص ناهنجاري ساختاري يا ژنتيکي جنين به تولد کودک داراي اين قسم از ناهنجاري منتهي شده است، دادگاه با لحاظ نوع ناهنجاري کودک و تأثير آن در احراز يا عدم احراز حرج مادر از سوي مرجع صالح در زمان مراجعه مادر باردار به پزشک معالج و درصد احتمال صدور مجوز اسقاط جنين از سوي اين مرجع (حسب مورد مرجع مذکور در ماده واحده قانون سقط درماني مصوب 1386 و يا کميسيون موضوع ماده 56 قانون حمايت از خانواده و جواني جمعيت مصوب 1400) و همچنين با لحاظ رابطه سببيت بين تولد کودک داراي ناهنجاري يادشده و ميزان خطا (تقصير) پزشکي در اين امر، به موضوع رسيدگي و اتخاذ تصميم مينمايد.